Vanmiddag komen de eerste vluchtelingen aan in de nieuwe noodopvang bij Kamp van Zeist. Het gaat om een groep van honderd statushouders, mannen die de laatste weken verbleven in het voormalig Holland Casino in Utrecht. Op het terrein worden op dit moment de laatste voorbereidingen getroffen.

Wie het terrein oploopt, merkt al gauw: het gaat hier om noodopvang. De witte bouwketen en drempels met stroomkabels eronder, stralen tijdelijkheid uit. Op hier en daar wat ambtenaren na, zie je vooral bouwlieden. Ze sjouwen kapstokken de keten in die moeten dienen als leslokalen. Een vrachtwagen staat nog vol bureaustoelen. Verderop haalt een man wasmachines uit de verpakking.

Rond 16.00 uur vanmiddag komen hier de eerste honderd vluchtelingen aan, zogenoemde "alleengaande mannen". Zij hebben veelal een gezin in hun land van herkomst, dat later naar Nederland zal komen. De andere honderd mensen komen morgen aan in Zeist en bestaan uit asielzoekers uit onder meer Afghanistan, Syrië, Irak en Iran. Het gaat niet om Oekraïense vluchtelingen.

'Nul privacy'

"Als we genoeg plek zouden hebben, dan zouden we dit niet doen", wil Thea Schipper maar benadrukken. Ze schrok toen ze de noodopvang als locatiemanager voor het eerst bezocht. "Mensen hebben gewoonweg nul privacy", moet ze bekennen, terwijl ze wijst op de kamers waar straks zes mensen samen slapen. Een plafond is er niet. Een gordijn scheidt een kamer van de gang.

Toch zegt ze blij te zijn met de opvang. "De crisis in Nederland is enorm", aldus de locatiemanager. "Het heeft niet onze voorkeur om mensen zo op te vangen, maar door de veelheid van het aantal vluchtelingen in Nederland hebben we geen keus." Ze vertelt dat er 13.000 mensen zijn mét verblijfsvergunning die "bij het COA wonen."

"Het is een complex probleem", vervolgt ze. "Deze mensen hebben recht op een woning, maar daar zijn er gewoonweg te weinig van. Ze komen vaak terecht in een sociale huurwoning, maar daar is een groot tekort aan. Daardoor is de uitstroom niet op orde. Het is een combinatie van te weinig uitstroom en veel instroom."

Ondanks het gebrek aan een normaal huis ligt de focus voor de nieuwe bewoners van Kamp van Zeist op integratie. De statushouders worden gekoppeld aan de gemeente waar ze in de toekomst gaan wonen en gaan daar – met hulp van onder meer de gemeenten en Vluchtelingenwerk – bijvoorbeeld op zoek naar een baan, een studie of vrijwilligerswerk.

"Dit zijn de leslokalen", zegt Schipper, terwijl ze een rijtje ketens aanwijst. "Hier krijgen de mensen Nederlandse les, inburgeringsles en lessen over de Nederlandse maatschappij." In andere ketens zit een medische post en spreekkamers voor bijvoorbeeld de wijkagent. Een groter tentgebouw dient als eet- en recreatiezaal. "En gelukkig gaan we richting de zomer, zodat mensen lekker naar buiten kunnen."

De noodopvang is bedoeld voor ongeveer zes maanden, geeft Schipper aan. Ondertussen gaat de zoektocht naar nieuwe locaties voor de opvang van vluchtelingen door. Naast de opvang in Zeist komt een asielzoekerscentrum voor 400 asielzoekers.

Tiny houses

De komst van dat asielzoekerscentrum heeft wel gevolgen voor een aantal huidige gebruikers van het terrein. De twaalf tiny houses, van Tiny Village Kleinhuizen, moeten plaats maken. Per 1 juli moeten zij het terrein verlaten hebben. Bewoners van Tiny Village Kleinhuizen hebben een anti-kraak contract en kregen drie maanden geleden te horen dat hun contract af zou lopen door de komst van het asielzoekerscentrum.

De gemeente Zeist werkt mee met het zoeken van een geschikte tijdelijke plek voor de tiny houses. Het is nog niet helemaal duidelijk welke locatie het wordt, maar er schijnt al een locatie in beeld te zijn. Een aantal van de bewoners van Tiny Village Kleinhuizen is op eigen gelegenheid alvast gaan zoeken naar een locatie. Zo ook Gijsbert Schutten. Hij is al anderhalf jaar bezig met het zoeken naar een nieuwe plek voor zijn tiny house.

Bewoner Liezelotte Nagtegaal vertrekt met haar gezin als eerste van het terrein. Ze zijn druk bezig met inpakken. “Morgen wordt ons hele huis verplaats en vandaag zijn we de hele dag aan het inpakken. We hebben een plek gevonden waar ons huis terecht kan, maar dit terrein heeft geen woonbestemming. We zullen daarom zelf niet in ons huis wonen en logeren ergens anders.”

Het duurt trouwens nog wel enige tijd voordat dat asielzoekerscentrum klaar is. Er wordt nu uitgegaan van september of oktober. Als het zover is, dan sluit wel de noodopvang die vandaag in gebruik wordt genomen.