Annelies van Oers (40) uit Driebergen noemt zichzelf ‘de miep van de plantenbieb’ op Instagram. Op haar pagina post ze regelmatig foto’s van de nieuwste aanwinsten in haar plantenbibliotheekje. Die hangt aan de schutting naast haar huis. Vandaag nieuw in de bieb: een paar stekjes van de verbena. Maar anonieme buurtgenoten hebben er ook wat potjes bloedzuring naast gezet. Op het begeleidend briefje staat ‘lekker in de sla’ gekrabbeld. “Dan vind ik nou zo mooi hè?” zegt Annelies. “Mensen ruilen of halen plantjes, maar brengen ook weer nieuwe stekjes langs. Dus het is elke dag weer een verrassing wat er in zit.” 

6 kuub tegels

Meer biodiversiteit, minder tegels in je tuin, dat hoor je al jaren, maar Annelies wil vooral laten zien wat het resultaat daarvan is. “We hebben hier 6 kuub aan tegels afgevoerd uit de oude tuin.” Om te laten zien wat dat met je tuin kan doen doet ze mee aan de Open Heuvelrugtuinendag op zaterdag 1 juli aanstaande, zodat iedereen zelf kan komen kijken hoe Annelies het heeft aangepakt. Daarnaast worden er die dag nog zo'n 50 tuinen opengesteld voor het publiek. 

Hazenstaartjes

De tuin van Annelies ziet er dan inmiddels ook wel uit als in fotoboek van de beroemde Nederlandse tuinontwerper Piet Oudolf, één van haar grote voorbeelden. Er staan vooral inheemse planten zoals vingerhoedskruid en ezelsoor, maar ook insectenlokkers zoals hoge sieruien en zonnehoed, naast schattige, donzige hazenstaartjes (een soort siergras). “En die verspreiden zich over je hele tuin, dus ik ga er zo een paar uittrekken.” Morgen dus verse hazenstaartjes in de plantenbieb? “Ja, die heb ik er meer dan genoeg. Kom maar halen.”

Tijdens de Open Heuvelrugtuinen Route op zaterdag 1 juli 2023 laten andere Heuvelrugtuiniers zien hoe ze hun tuin hebben aangelegd. Natuurlijk kun je tijdens de tuinwandeling veel tips en tricks uitwisselen. En misschien ook leuke stekjes. De regels: een Heuvelrugtuin bestaat voor minstens 60% uit groen, er wordt gifvrij getuinierd, de tuin biedt beschutting voor vogels en insecten en je vindt er planten die passen in de omgeving van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Daarmee levert je eigen tuin een positieve bijdrage aan het klimaat, de lokale biodiversiteit en voldoende drink- en grondwater. Bestrating in een Heuvelrugtuin is bijvoorbeeld waterdoorlatend (bijv. door lage bodembedekkers of houtsnippers), waarbij het regenwater de grond in kan sijpelen en kan worden opgenomen. Verschillende tuincentra in de regio hebben zich aangesloten bij het initiatief en verkopen speciaal gekweekte plantjes die het goed doen op de Heuvelrug.

Heuvelrugtuin

Annelies volgde een online cursus om te leren hoe je een Heuvelrugtuin aanlegt en beheert. De gratis cursus is speciaal gericht op inwoners van de gemeentes Baarn, Rhenen, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Woudenberg en Zeist. Maar ook voor iedereen beschikbaar die meer wil weten over natuurlijk tuinieren. De grond in een tuin op de Utrechtse Heuvelrug bestaat vaak uit zandgrond en daar doen sommige plantensoorten het heel goed op en anderen weer niet.

Salamonszegelbladwespschijnrups

Haar partner Tjerk (46) is meer van het gamen en Star Wars. “Die plantjes zijn echt haar ding, maar ik kan er wel van genieten." Aan het begin van het voorjaar staat het huis vol met potjes, zaaitrays en minikasjes vol stekjes en zaailingen. "De helft mislukt hoor, maar dat hoort erbij." De voortuin is nu nagenoeg Heuvelrug-proof en nu nog de achtertuin. “Daar wil ik bijvoorbeeld nog een vijver. Maar mijn salamonszegel (een plant) is daar net opgevreten door de salamonszegelbladwespschijnrups. Die naam verzin ik niet hè? Bestaat dus echt. Hele plant in één nacht weg.” Da’s dus nog een projectje die achtertuin, maar Annelies ziet in die tegenvallers ook iets positief. “Soms zie ik mijn tuin maar als een moestuin voor de natuur, waar elke dag geoogst kan worden. Bijvoorbeeld door die salamonszegelbladwespschijnrups.” Leuk woord voor galgje ook.

Snel resultaat

Het leuke is dat Annelies al vrij snel resultaat ziet van haar nieuwe, natuurlijke tuin. “We hadden hier bijvoorbeeld eerst een enorme buxushaag rondom de tuin. Dat is totaal niet boeiend voor de biodiversiteit.” Maar nu de tuin na een aantal jaren echt gaat bloeien ontstaat er langzaam een natuurlijk evenwicht. “Veel planten verspreiden zich uit zichzelf over de tuin, zoals de hazenstaartjes, de stokroos en de fijnstraal. Ik zie nu heel veel insecten zoals vlinders en hommels op de bloemen. En laatst filmde ik een egel die in de ochtend nestmateriaal aan het zoeken was in mijn tuin. Dat is zo mooi om te zien."